هپاتیت را بشناسیم

هپاتیت را بشناسیم

هپاتيت به معنى التهاب بافت کبد است و در ميان عوام مردم به يرقان و زردی مشهور است. نقش کبد در حذف مواد و سموم اضافی حاصل از سوخت و ساز مواد غذايی بسيار حياتی است . اول آبان هفته پیشگیری از مسمومیت ها و روز ملی اطلاع رسانی هپاتیت برای این است که هپاتیت را بیشتر بشناسیم

علت ایجاد هپاتیت

کبد بزرگترين اندام داخلی بدن است و نقش مهمی در تنظيم پديده‌های حياتی بر عهده دارد. ورود عوامل بيگانه مختلف از جمله نوعى ويروس مى تواند موجب التهاب كبد شود. از آنجايى كه سيستم دفاعى بدن در مقابل التهاب در هر قسمت از بدن با گلبول هاى سفيد و ديگر عوامل ايمنى عكس العمل نشان مى دهند و اين عكس العمل دفاعى در كبد كه به منظور حفظ كبد در مقابل عوامل بيگانه صورت مى گيرد در بعضى موارد موجب تخريب بافت كبد و در نهايت نارسايى كبد مى شود.

تاکنون شش نوع ويروس هپاتيت شناخته شده است که شايع‌ترين آنها ويروس‌های  هپاتیت B,A و C هستند

(طبق آخرين گزارشات سازمان بهداشت جهانی WHO) هپاتيت B پس از بيماری های سل و مالاريا، شايع‌ترين بيماری مسری عفونی است.

عوامل ديگری مثل:

• داروها
• بيماري‌های ارثی
• بیماری های خود ايمنی
• مصرف مشروبات الکلی نيز می تواند موجب بروز هپاتيت شوند.

انتشار هپاتیت

بیشتر افراد مبتلا به هپاتیت می توانند دیگران را آلوده کنند. هپاتیت B  و C معمولا از طریق تماس با خون، سوزن یا اشیای تیز دیگر که آلوده هستند از فردی به فرد دیگر انتشار می یابد. همچنین هپاتیت B می تواند با استفاده مشترک از مسواک و یا داشتن رابطه جنسی با فرد مبتلا  منتقل شود. برای کمک به حفاظت افراد در مقابل هپاتیت B واکسن وجود دارد.

 علایم و نشانه‌های هپاتیت ویروسی چیست؟

دوره‌ی زمانی بین قرار گرفتن در معرض ویروس هپاتیت و آغاز بیماری دوره‌ی انکوباسیون خوانده می‌شود. این دوره بسته به نوع ویروس هپاتیت متغیر است. ویروس هپاتیت A دارای دوره‌ی انکوباسیون حدود ۱۵ تا ۴۵ روز است؛ ویروس هپاتیت B دارای دوره‌ای از ۴۵ تا ۱۶۰ روز است و دوره‌ی انکوباسیون هپاتیت C از حدود ۲ هفته تا ۶ ماه می‌تواند طول بکشد. بسیاری از بیماران مبتلا به HAV، HBV و HCV دارای نشانه‌های کمی از بیماری بوده یا اصلا نشانه‌ای ندارند. در افرادی که نشانه‌های هپاتیت ویروسی را بروز می‌دهند، علایمی نظیر از دست دادن اشتها، حالت تهوع، استفراغ، تب، ضعف، خستگی و تیر کشیدن در ناحیه شکم بروز می‌کند. البته ادرار تیره، مدفوع با رنگ روشن، زردی (روی پوست و سفیدی چشم‌ها) نیز گاهی ممکن است در این افراد مشاهده شود.

هپاتیت ویروسی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص هپاتیت ویروسی با نشانه‌های جسمی و نیز آزمایش‌های خونی توسط پزشک انجام میشود.

هپاتیت حاد و مزمن

اگر هپاتيت كمتر از ۶ ماه طول بكشد آن را «هپاتيت حاد» و اگر بيشتر از آن به طول بينجامد آن را «هپاتيت مزمن» می گويند. هپاتيت حاد ويروسی با علایمی نظیر احساس ناراحتی، خستگی، بی اشتهايی، تهوع، استفراغ، درد عضلانی، سردرد و يک تب خفيف همراه است. حتی گاهی اين بيماری در ابتدا خود را با علايم سرماخوردگی نشان می دهد.

درمان هپاتیت ویروسی

درمان هپاتیت ویروسی حاد و هپاتیت ویروسی مزمن متفاوت است. درمان نوع حاد شامل استراحت، تخفیف علایم و رعایت مصرف مقدار مناسبی از مایعات است. درمان هپاتیت ویروسی مزمن شامل مصرف داروهایی برای از بین بردن ویروس و اقداماتی در جهت پیشگیری از آسیب بیشتر کبدی است.

پیشگیری از انتقال هپاتیت

• تصحیح عادات زندگی شامل ترک اعتیاد و مصرف الکل
• پرهیز از استفاده مشترک وسایل شخصی و تزریقات
• اطمینان از ضدعفونی و استریل بودن خدمات پزشکی و دندانپزشکی و…..
• داشتن رفتار جنسی مطمئن
• ترغیب و آموزش خانواده برای چک آپ و دریافت آموزش‌ها و خدمات پیشگیری مرتبط
• قرار دادن دستمال یا البسه آلوده به خون در کیسه پلاستیک قبل از دور انداختن
• دادن آگاهی در مورد راه‌های عدم انتقال شامل: عطسه، سرفه، در آغوش کشیدن، آب، غذا و تماسهای معمول روزانه

نکته: باید توجه داشت که به هیچ عنوان نباید بیمار را از فعالیت های اجتماعی و حضور در جمع شامل کار ، مدرسه ، بازی و …محروم کرد و برای رسیدن به این آگاهی و درک بیشتر لازم است هپاتیت را بشناسیم .